การประกอบพิธี “ยกเสาโกเต้ง” ซึ่งเป็นไผ่ตรงสูงตระหง่านปักหน้าศาลเจ้า ประชาชนผู้มีจิตศรัทธาร่วมกันติดทองเปลวที่ลำต้นจนเหลืองอร่าม เพื่ออัญเชิญตะเกียงไฟเทวดาทั้ง 9 ขึ้นสู่ยอดเสา ท่ามกลางม้าทรงที่แสดงอิทธิฤทธิ์ใช้ของมีคมฟันแทงตามร่างกาย ม้าทรงประจำองค์เทพต่าง ๆ ได้ส่งสัญญาณถึงเวลาฤกษ์งามยามดี พร้อมทั้งเสียงเป่าปี่ เสียงตีฉิ่ง ตีกลองดังสนั่นไปทั่วศาลเจ้า ส่วนเสาโกเต้งที่ทำมาจากต้นไม้ไผ่ตงขนาดใหญ่ ที่มีผู้คนที่ศรัทธาได้ติดทองไว้ก่อนนั้น แล้วถูกยกขึ้นผูกกับฐานที่โคนเสา การร่วมยกเสาโกเต้ง ชาวจังหวัดภูเก็ตเชื่อในการร่วมยกเสาโกเต้งเป็นสิริมงคลแก่ตัวเองและครอบครัว และมีความเชื่อว่าผู้ที่ได้เข้ามาร่วมในพิธี จะถือว่าได้เป็นผู้ร่วมพิธีกินผักอย่างสมบูรณ์ในปี 2563 ส่วนกิจกรรมสำคัญที่ได้รับความสนใจจากคนทั่วไป คือพิธีแห่พระรอบเมืองศาลเจ้าต่าง ๆ และพิธีส่งพระในคืนสุดท้ายของประเพณีถือศีลกินผัก
สำหรับงานประเพณีถือศีลกินผัก (กินเจ) จังหวัดภูเก็ต ถือเป็นวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามที่ได้ยึดถือกันมาช้านาน ซึ่งในปีนี้กำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 17 – 25 ตุลาคม โดยยึดหลักความเชื่อและประเพณีดั้งเดิม ที่เคยทำสืบต่อกันมาเช่นทุกปี มุ่งหมายให้ตั้งมั่นปฏิบัติจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์ ไม่เบียดเบียน หรือก่อเหตุเดือดร้อนรำคาญและความเสียหายให้แก่ผู้อื่น ส่วนที่เพิ่มเติมมาในปีนี้ ก็คือการจัดงานภายใต้วิถีชีวิตแนวใหม่ มีการคัดกรองผู้เข้าร่วมในแต่ละพิธีกรรม รวมถึงงดการจัดพิธีกรรมบางอย่าง ตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข เพื่อลดความแออัดของผู้มีจิตศรัทธาที่เข้ามาร่วมในงาน
แนวทางการจัดงานถือศีลกินผักประจำปี 2563
มีการคัดกรอง วัดไข้ ก่อนเข้าศาลเจ้า และ ต้องมีการลงทะเบียนผ่านแอปพลิเคชั่นไทยชนะ หรือ บันทึกข้อมูล
2. เจ้าหน้าที่ คณะกรรมการ ของศาลเจ้า และผู้เข้าร่วมพิธีในศาลเจ้าจะต้องสวมใส่แมสตลอดเวลา เว้นแต่ผู้ประทับทรง และผู้ประกอบพิธีกรรมในขณะประกอบพิธีกรรม
3. มีจุดล้างมือด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์ล้างมือ
4. มีการเว้นระยะห่างในบริเวณศาลเจ้า 1-2 เมตร
5. ลดความแออัดในการประกอบพิธีกรรม
6. มีการทำความสะอาดสถานที่ พื้นผิวสัมผัสอยู่ตลอดเวลา
พิธีกรรมต่าง ๆ ในงานกินผัก ประจำปี 2563 จะมีการลดขนาดพิธีให้มีความเหมาะสมกับสถานการณ์ ทั้งด้านรูปแบบและจำนวนผู้เข้าร่วมพิธี รวมถึงอาจมีการกำหนดพื้นที่ในการประกอบพิธีกรรม ตามข้อกำหนดข้างต้น รวมไปถึงงดการแสดงมหรสพ แต่อาจจัดให้มีกิจกรรมสันทนาการในบางวัน
นายประเสริฐ ฟักทองผล ประธานชมรมอ๊ามภูเก็ต เปิดเผยกับ The Phuket New ว่า คณะกรรมการเตรียมความพร้อมอย่างเต็มที่ กำหนดให้มีการลดจำนวนพี่เลี้ยงม้าทรงลง เน้นย้ำถึงความห่วงใยในการป้องกันตนเองของผู้เข้าร่วมในกิจกรรมและประเพณีต่าง ๆ เพราะถึงแม้ว่าทางศาลเจ้าจะเน้นย้ำหลักปฏิบัติตามคำแนะนำของศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ ศบค. แต่ยังพบว่าประชาชนบางส่วนยังละเลยในข้อควรปฏิบัติ แม้จำนวนผู้เข้าร่วมในพิธีจะลดน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด
“การดูแลตัวเองที่ง่ายที่สุดคือการสวมใส่แมส ขอให้เราอย่าประมาท แม้ว่าจังหวัดภูเก็ตและประเทศไทยจะไม่มีผู้ป่วยติดเชื้อ แต่เราก็ไม่รู้ว่าเชื้อจะอยู่ในร่างกายใครหรือไม่ นอกจากนี้ขอให้ทุกท่านสำรองหน้ากากเอาไว้ด้วย เผื่อในกรณีที่หล่นหายจะได้มีหน้ากากเอาไว้สวมใส่ได้ตลอดเวลา” นายประเสริฐ กล่าว
นายบพิตร แซ่ตัน อายุ 32 ปีชาวภูเก็ต กรรมการศาลเจ้าหลิมฮู้ไท้ซู่ สามกอง และเป็น 1 ในม้าทรง 150 กว่าองค์แห่งศาลเจ้าสามกองกล่าวว่า ในปีนี้ทางศาลเจ้าได้มีการลดขนาดของโต๊ะรับประทานอาหารจาก 20 กว่าโต๊ะเหลือเพียง 10 โต๊ะ ตามมาตรการสาธารณสุข
“ปีนี้ทางศาลเจ้ามีนโยบายให้ม้าทรงเน้นไปที่การใช้อาวุธโบราณทิ่มแทงร่างกาย เพื่อไม่ให้เกิดเป็นบาดแผลขนาดใหญ่ และเพื่อลดการสัมผัสระหว่างผู้ติดตามกับม้าทรง ทั้งนี้จากการสังเกตพบว่าประชาชนได้ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี เพราะเชื่อว่าหลายคนเกิดความเคยชิน หลังจากที่ได้อยู่ร่วมกับโรคนี้มานานหลายเดือนแล้ว” นายบพิตร กล่าว
ทางด้าน นายศรีนวล จันทร์รังษี อายุ 62 ปี พ่อค้าขายน้ำส้มจากจังหวัดพะเยา เปิดเผยว่า ผลกระทบของโควิด-19 ในประเพณีถือศีลกินผักของปีนี้ที่เห็นได้ชัดก็คือ ผู้คนมีน้อยลง ส่วนใหญ่จะเป็นประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ซึ่งคุ้นหน้าคุ้นตากันเป็นอย่างดีอยู่แล้ว
“ขายได้เรื่อย ๆ แต่ไม่ได้ดีมาก เพราะปีนี้เงียบคนน้อยลงกว่าปีที่แล้วมาก ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนในหมู่บ้าน เป็นคนในภูเก็ต” นายศรีนวล กล่าว
อย่างไรก็ตาม ผู้ว่าการททท.คาดหมายประเพณีถือศีลกินเจจังหวัดภูเก็ตปีนี้ จะมีนักท่องเที่ยวร่วมงานประมาณ 60,000 คน เงินสะพัดไม่น้อยกว่า 350 ล้านบาท
รายงานเพิ่มเติม: เอกภพ ทองทับ
