“ประเทศไทยมีชื่อเสียงในด้านการค้าบริการทางเพศ แต่ประเทศนี้ก็ยังคงมีท่าทีปากว่าตาขยิบ หรือรับรู้การมีอยู่ของอุตสาหกรรมนี้ เเต่ยังคงหลีกเลี่ยงการกล่าวยกเรื่องนี้ให้ถูกกฎหมาย” วีรวิชญ์ เครือสมบัติ ประธานผู้ประกอบการสถานบันเทิงป่าตอง กล่าวกับ The Phuket News
“พัฒน์พงศ์ พัทยา และป่าตอง เป็นที่รู้จักกันดีในหมู่นักท่องเที่ยวในเรื่องการค้าบริการทางเพศ เจ้าหน้าที่ของรัฐและตำรวจไทยรับทราบ แต่ก็เลือกที่จะเงียบไว้ เเละไม่ทำให้อุตสาหกรรมนี้ถูกกฎหมาย”
การทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมายได้รับแรงผลักดันตุลาคมปีที่แล้ว เมื่ออดีตนายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน ให้คำมั่นที่จะผลักดันร่างกฎหมาย 3 ฉบับ ซึ่งรวมถึงทำให้การค้าประเวณีถูกกฎหมาย ด้วยการแก้ไขพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ. 2539 กฎหมายอีก 2 ฉบับที่สัญญาว่าจะนำมาใช้ ได้แก่ “กฎหมายสมรสเท่าเทียม” ที่ผ่านโดยวุฒิสภาเมื่อวันที่ 18 มิ.ย. และร่างพ.ร.บ.การรับรองเพศ คำนำหน้านาม และการคุ้มครองบุคคลผู้มีความหลากหลายทางเพศ แต่ปัจจุบันยังไม่มีกฎหมายรับรอง
อย่างไรก็ตามตั้งแต่นั้นมาประเด็นนี้ก็ได้เงียบไป แพทองธาร ชินวัตร อายุ 37 ปี ได้รับเลือกจากรัฐสภาให้เป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 31 ของประเทศไทยเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (16 ส.ค.) ยังไม่ได้ประกาศนโยบายของเธอในประเด็นการทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมาย ซึ่งครั้งสุดท้ายที่เธอเดินทางมาภูเก็ตก็คือเมื่อเดือนมิถุนายน เพื่อร่วมขบวนพาเหรดไพรด์ที่ป่าตอง
นายวีรวิทย์กล่าวอีกว่า การทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมายนั้นเป็นเรื่องที่เหมาะสมอย่างยิ่ง เพราะนอกจากผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่เห็นได้อย่างชัดเจน และทำให้รายได้จากการค้าบริการทางเพศเป็นรายได้ที่ต้องเสียภาษีแล้ว การทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมาย “จะนำมาซึ่งผลเชิงบวกอย่างแน่นอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่ของความปลอดภัย และการคุ้มครองผู้ค้าบริการทางเพศและลูกค้า”
“โลกเปลี่ยนแปลงและพัฒนาอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง เราไม่สามารถเงียบเฉย เหมือนเมื่อก่อนได้ เรารู้ว่าประเทศไทยเป็นเมืองพุทธ แต่เราจำเป็นต้องเปลี่ยนมุมมองต่ออนาคต” นายวีรวิทย์กล่าว
“ถ้าหากทำให้การค้าประเวณีถูกกฎหมาย สถานที่ที่ให้บริการทางเพศจะถูกควบคุมและจำกัดเป็นพื้นที่ตามความเหมาะสมเพื่อไม่ให้อุตสาหกรรมการค้าขายบริการไปมีผลกระทบต่อพื้นที่อื่น ๆ ที่เป็นเเหล่งชุมชน”
“การทำงานและเงื่อนไขจะถูกตรวจสอบโดยหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการตรวจสุขภาพเช่นเดียวกับเอนเตอร์เทนเมนต์โซนสำหรับสถานประกอบการที่อนุญาตให้เปิดจนถึงตี 4 เรามั่นใจได้ว่าจะไม่มีสถานที่ดังกล่าวอยู่ใกล้โรงเรียนหรือวัด” เขาอธิบาย
SAFE SEX: มีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย
นายวีรวิชญ์ยืนยันว่าผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของการทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมาย คือการเพิ่มความตระหนักรู้เกี่ยวกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STD) มากขึ้น และทำให้แน่ใจว่าผู้ปฏิบัติงานสถานที่และผู้ให้บริการทางเพศตระหนักถึงทางเลือกในการป้องกันและรักษาที่มีอยู่
“ทางเราได้มีการเข้าไปพบปะเจ้าของบาร์และผู้ประกอบกิจการบาร์ เพื่อเรียกร้องให้พวกเขาให้ผู้ให้บริการทางเพศได้รับการตรวจสุขภาพ หากมีการกำหนด ‘โซนบริการทางเพศ’ เราก็สามารถมั่นใจได้ว่าผู้ให้บริการทางเพศทุกคนจะได้รับการตรวจสุขภาพฟรีทุกเดือน” เขาอธิบาย
นายเฉลิมศักดิ์ มณีศรี นายกเทศมนตรีเมืองป่าตอง และ นางลลิตา มณีศรี รองนายกเทศมนตรีเมืองป่าตอง ต่างเห็นพ้องกันว่าปัญหาสุขภาพเป็นเรื่องที่พวกเขากังวลมากที่สุด
นายเฉลิมศักดิ์ นายกเทศมนตรีเมืองป่าตอง เปิดเผยกับ The Phuket News ว่า “ผมเชื่อว่าการทำให้การค้าประเวณีถูกต้องตามกฎหมาย จะนำไปสู่การควบคุมและความปลอดภัยที่ดีขึ้น สำหรับทั้งผู้ให้บริการทางเพศและนักท่องเที่ยว โดยจะช่วยในการติดตามและยกระดับความปลอดภัย และนำผู้ให้บริการทางเพศเข้ามาในระบบมากขึ้น เพื่อการตรวจสุขภาพและมาตรการป้องกันที่เหมาะสม”
ทางด้านรองนายกฯ ลลิตา ได้กล่าวว่า การลดความเสี่ยงของโรคร้ายแรงถือเป็นเรื่องสำคัญที่สุด “ในปี 2565 มีผู้ติดเชื้อ HIV ที่ทราบผลแล้ว 5,542 รายในภูเก็ต ซึ่งมีจำนวน 714 รายในป่าตอง ในปี 2566 จำนวนเพิ่มขึ้นเป็น 5,922 รายในภูเก็ต และ 785 รายในป่าตอง ในปีนี้มีผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ทราบผลแล้ว 6,283 รายในภูเก็ต และ 822 รายอยู่ในป่าตอง” เธอกล่าว
“ตัวเลขที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นเรื่องน่ากังวล” นางลลิตา กล่าวเสริม “เจ้าหน้าที่สาธารณสุขท้องถิ่นทราบถึงจำนวนผู้ติดเชื้อ แต่ไม่ได้มีการเผยแพร่ต่อสาธารณะ”
ทั้งนายกฯ เฉลิมศักดิ์และรองนายกฯ ลลิตา ต่างก็ตระหนักถึงปัญหาต่าง ๆ รวมถึงการตีตรา การขาดการเข้าถึงการรักษาพยาบาล และความท้าทายที่ผู้ขายบริการทางเพศต้องเผชิญ ในการขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานภาครัฐ
“ความท้าทายของกลุ่มผู้ขายบริการทางเพศคือพวกเขามักจะรู้สึกไม่สบายใจหรือเขินอาย เมื่อต้องการความช่วยเหลือจากหน่วยงานของรัฐ แต่กลับต้องการการสนับสนุนจากองค์กรเอกชน (NGOs)” นางลลิตา เปิดเผยกับ The Phuket News
“นอกจากนี้ เมื่อเจ้าหน้าที่จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดภูเก็ต (สสจ.) ลงพื้นที่ที่มีผู้ให้บริการทางเพศ ผู้คนที่อยู่ในละแวกนั้นอาจเกิดความสงสัย และตั้งคำถามว่าเกิดอะไรขึ้น ซึ่งอาจทำให้ผู้ให้บริการทางเพศไม่สบายใจ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีแนวทางที่ละเอียดอ่อน และระมัดระวังในการมีส่วนร่วมกับกลุ่มคนเหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพ” เธอกล่าวเสริม
ในขณะที่นายเฉลิมศักดิ์ระบุว่า “ปัญหาคือในอดีตการควบคุมโรคจะมีการจัดการที่ดีกว่า เมื่อผู้ให้บริการทำงานภายใต้กฎข้อบังคับของบาร์ที่เข้มงวด ซึ่งแต่ละแห่งจะมีหน้าที่ควบคุมโรคและดูแลไม่ให้มีการติดเชื้อหรือไวรัส ปัจจุบันนี้งานบริการเข้าถึงได้ง่ายมากขึ้น และคนจำนวนมากขึ้นก็สามารถทำงานในอุตสาหกรรมนี้ได้อย่างอิสระ โดยไม่ต้องได้รับการดูแลจากเจ้าของบาร์”
บทบาทของ NGOs
นางลลิตา กล่าวว่า “จากการสังเกต กลุ่มผู้ให้บริการทางเพศจะชอบ NGOs มากกว่า สสจ. หรือบริการจากภาครัฐ องค์กรเอกชนมีความเข้าใจมากกว่า รู้วิธีเข้าถึงคนกลุ่มนี้ และได้รับการฝึกอบรมและมีกระบวนการที่ดี ปัจจุบัน
ผู้ให้บริการภาครัฐมักไม่มีประสบการณ์ และมีความเข้าใจในประเด็นนี้ค่อนข้างน้อย พวกเขาต้องการการฝึกอบรมที่ดีขึ้น และแนวทางที่ชัดเจนเพื่อการให้บริการชุมชนนี้อย่างมีประสิทธิภาพ”
“ภาครัฐควรเริ่มต้นด้วยการฝึกอบรมทีมงานในองค์กร และจัดตั้งแผนกเฉพาะเพื่อสนับสนุนและดูแลผู้ค้าบริการทางเพศ รัฐบาลจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเข้าใจว่าจะเข้าถึงชุมชนเหล่านี้ได้อย่างไรและจากที่ไหน เพื่อให้มั่นใจในการปกป้องข้อมูลของพวกเขา ในขณะที่สร้างความไว้วางใจในระบบ แทนที่จะรอให้ผู้ให้บริการทางเพศก้าวออกมาข้างหน้า ภาครัฐเองควรจะทำงานในเชิงรุก” เธอกล่าว
“ผู้ค้าบริการทางเพศควรสามารถเข้าถึงการสนับสนุนได้โดยไม่ต้องมีคนกลางหรือกลัวการถูกตีตรา การทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมายเป็นสิ่งสำคัญ แต่การสร้างความไว้วางใจในบริการของรัฐนั้นสำคัญยิ่งกว่า รัฐบาลจำเป็นต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าข้อมูลได้รับการเก็บรักษาอย่างปลอดภัย ปกป้องความเป็นส่วนตัว และรักษาความลับในการให้บริการ” นางสาวลลิตา กล่าวเสริม
การแสวงหาผลประโยชน์
“ดิฉันไม่กังวลเกี่ยวกับคนที่ทำงานให้กับเจ้าของบาร์โดยตรง แต่กังวลเกี่ยวกับจำนวนผู้ให้บริการทางเพศอิสระที่เดินบนถนนและเข้าหานักท่องเที่ยว” นางลลิตา กล่าว
“ช่องว่างในการควบคุมทางกฎหมายนี้สร้างโอกาสในการแสวงหาผลประโยชน์ โดยบุคคลบางคนใช้ประโยชน์จากสถานการณ์ หรือผู้ให้บริการทางเพศเองก็แสวงหาผลประโยชน์จากนักท่องเที่ยว การทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมายในประเทศไทย ช่วยปรับปรุงกฎเกณฑ์ต่าง ๆ เพื่อให้สามารถติดตามและกำกับดูแลได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับทั้งนักท่องเที่ยวและผู้ใช้บริการ” เธอกล่าวเสริม “และสิ่งที่ทำให้รู้สึกกังวลมากขึ้นคือวัยรุ่นที่เข้าสู่อุตสาหกรรมทางเพศโดยสมัครใจ และมีจำนวนมากขึ้น”
นายเฉลิมศักดิ์ชี้ว่า “ผู้ค้าบริการทางเพศเข้าถึงงานได้ง่ายขึ้น และเหตุผลในการเข้าสู่วงการก็เปลี่ยนไป ต่างจากในอดีตที่มีปัญหาทางการเงินหรือภาระครอบครัวเป็นปัจจัยร่วมกัน ในปัจจุบันผู้ให้บริการทางเพศจำนวนมากถูกดึงดูดเข้าสู่อาชีพนี้เนื่องจากมีรายได้สูงและประโยชน์ในด้านอื่น ๆ”
พ.ต.อ.เฉลิมชัย เหิรสวัสดิ์ ผกก.สภ.ป่าตอง กล่าวว่า สภ.ป่าตอง มุ่งเน้นในการคุ้มครองผู้เยาว์ เพื่อป้องกันการค้ามนุษย์ เห็นได้จากการเข้าตรวจค้นและจับกุมหลายครั้งเมื่อต้นปีนี้ ซึ่งส่งผลให้เจ้าของบาร์และผู้ดำเนินการถูกจับกุมและปรับตามกฎหมาย
ภายหลังจากจากชุดปฏิบัติการพิเศษกรมการปกครองเข้าตรวจค้นบาร์ Velvet ในบางลา มี.ค.ปีที่แล้วจับกุมผู้ต้องหาหญิง 2 คนในข้อหา “ความผิดฐานค้ามนุษย์ (แสวงหาประโยชน์ทางเพศโดยมิชอบจากเด็ก) และตั้งสถานบริการโดยไม่ได้รับอนุญาต” ซึ่งปฏิบัติการในครั้งนั้นพบเด็กสาวถูกนำมาค้ากามในร้านถึง 6 คนอายุน้อยที่สุดเพียง 15 ปี เท่านั้น
การเคลื่อนไหวที่ได้รับการสนับสนุน
คุณเอ ผู้ให้บริการทางเพศวัย 23 ปี ในพูนพลเมืองภูเก็ต ยินดีกับความเคลื่อนไหวผลักดันให้การค้าประเวณีถูกกฎหมายเสียที
“การทำให้การค้าประเวณีถูกกฎหมายจะช่วยทำให้สถานการณ์ต่าง ๆ ดีขึ้นได้อย่างมาก โดยเฉพาะในแง่ของการดูแลสุขภาพ ปัจจุบันฉันจ่ายเงินเดือนละ 1,000 บาทเพื่อตรวจสุขภาพที่จำเป็น สถานะที่ถูกต้องทางกฎหมายจะช่วยให้ฉันเข้าถึงการรักษาพยาบาลของรัฐได้อย่างสะดวกสบาย และรับประกันว่าจะมีการตรวจเลือดและการตรวจภายในอย่างสม่ำเสมอ และไม่ต้องห่วงเรื่องค่าใช้จ่ายสูง”
คุณบี เพื่อนร่วมอาชีพวัย 31 ปีในพูนพลเห็นด้วย “ผู้ให้บริการทางเพศที่ถูกกฎหมายสามารถลดคดีข่มขืนได้ ด้วยการหาช่องทางจัดการกับความต้องการที่ถูกกฎหมาย ซึ่งจะเป็นการปกป้องทั้งผู้ให้บริการทางเพศและคนทั่วไป”
คุณซี ผู้ให้บริการอีกรายวัย 28 ปีในพื้นที่ป่าตอง กล่าวว่า “การทำให้การค้าประเวณีถูกต้องตามกฎหมายจะรับประกันการปรับปรุงบริการด้านสุขภาพและมาตรการด้านความปลอดภัย”
“ในป่าตองดิฉันทำงานได้อิสระมากขึ้น ความเสี่ยงก็สูงขึ้น การเข้าโรงพยาบาลของรัฐแล้วยอมรับว่าฉันทำงานเป็นโสเภณีนั้นเป็นเรื่องที่น่าอาย การทำให้งานบริการทางเพศถูกกฎหมายจะช่วยให้มั่นใจได้ว่าปัญหาเหล่านี้ได้รับการแก้ไขอย่างจริงจังมากขึ้น”
หญิงสาวทั้งสามคนเห็นพ้องกันว่า การทำให้งานบริการทางเพศเป็นไปอย่างถูกต้องตามกฎหมายนั้นจะปลอดภัยกว่ามากเช่นกัน เพราะการทำงานให้กับบาร์หรือสถานที่อื่น ๆ การป้องกันของลูกค้าที่ดีกว่าจะได้รับการรับประกันโดยผู้ประกอบการของสถานที่แห่งนั้น ๆ
